Συμεών Αρχιμανδρίτης (Β’ ήμισυ 18ου αι)
11.05.2011
Ο ιερομόναχος, και μετέπειτα αρχιμανδρίτης, Συμεών, ακμάζει κυρίως στα τέλη του 18ου αιώνα. Στην μονή σώζονται αυτόγραφά του, όσο και χειρόγραφα της προσωπικής του βιβλιοθήκης. Η παλαιότερη μνεία που έχουμε για τον Συμεών είναι αυτή του κώδικα 1437, μία Πανδέωτη του 1763, της οποίας το έμμετρο βιβλιογραφικό σημείωμα αξίζει να μεταφερθεί εδώ “Πέρας είληφεν εν τη Κοζάνη έτει, [1763]. Εις την βίβλον. τέχνης μελουργού μουσικής αύτη γέμει. Ήδισμα διπλούν ωσί διπλοίς προσφέρει· χειρών δ’ υπάρχει του Ιωάσαφ πόνος, εκ της μονής πέλοντος Βατοπαιδίου. Ως έτι της βίβλου· χείρες μ’ έγραψαν ευτελούς Ιωάσαφ· δώρον μ’ έδωκεν Συμεώνι προφόνως. Και του μέν ήδη τον παρεκτιτόν τρόπον, του δ’ αυτού τον ευχάριστον όντως δεικνύω”.
Ένας άλλος σημαντικός κώδικας, για τις πληροφορίες που παρέχει για τον Συμεών, είναι ο υπ’ αριθμόν 1286 στον οποίο γράφει, ” και τόδε συν τοίς άλλοις Συμεών ιερομόναχος βατοπαιδινού του και το γένος μπουσνάκου. Εγράφη δε έν τώ αγιονύμω όρει του Αθωνος εις την σεβασμίαν μονήν του Βατοπαιδίου, παρά Γρηγορίου Αινίτου, κατά το αψξθ'(1769), Ιανουαρίου κ'”. Μαθαίνουμε λοιπόν ότι ο Συμεών ήταν Βόσνιος στην καταγωγή και ήταν ήδη ιερομόναχος από το 1769. Κάτω από το σημείωμα υπάρχει και η μετάφρασή του στα σλαβωνικά. Στο τέλος του χειρογράφου ακολουθούν δεκαέξι φύλλα γραμμένα από τον Συμεών, στα οποία έχει γράψει διάφορα μέλη όπως Πολυελέους, Τριαδικά και μερικά μαθήματα στην Θεοτόκο, με την γνωστή σημειογραφία της Εκκλησιαστικής μουσικής, με τα κείμενα μεταφρασμένα στα σλαβωνικά. Οι μεταφράσεις αυτών των κειμένων, όπως και ενός Δοξασταρίου με αριθμό 1355, προφανώς έγιναν από ένα Χιλανδαρινό ψάλτη, τον Κυπριανό. Στο βιβλιογραφικό σημείωμα του κώδικα 1355, γράφονται περίπου τα εξής, ” και αυτό γράφτηκε από εμένα , Συμεών Βατοπαιδινό, μεταφρασμένο από τα Ελληνικά στα σλαβοσερβικά, από τον Κυπριανό ψάλτη, τον Χιλανδαρινό, και δωρήθηκε σε μένα από την πολλή και αδελφική του αγάπη, αψπδ”(1784). Ο Κυπριανός λοιπόν δώρησε το χειρόγραφο που είχε κάνει τις μεταφράσεις στον Συμεών, ο οποίος και το αντέγραψε. Κατά τον ίδιο τρόπο πρέπει να έγιναν και τα υπόλοιπα σλαβωνικά κείμενα που συναντούμε, όπως αυτά του κώδικα 1511, που είναι κεκραγάρια στους οκτώ ήχους. Εκτός όμως από τα σλαβωνικά, ο Συμεών έγραψε και στα Ελληνικά. Πρόκειται για τον κώδικα 1322, ο οποίος περιέχει την ακολουθία της Αγίας Ζώνης τονισμένη από τον Συμεών. Γράφει χαρακτηριστικά στο τέλος του χειρογράφου, ” Παρ’ εμού Συμεών Αρχιμανδρίτου, Ετονίσθη, Εγράφει και Αφιερώθη εις την Εκκλησίαν, της Αγίας Ζώνης. 1798″. Του Συμεών είναι ακόμη ένα χειρόγραφο, ένα στιχηράριο του 18ου αιώνα με αριθμό 1480. Στο κτητορικό σημείωμα γράφει, ” εκ των του Συμεών του Βατοπαιδινού, 1777.” Επίσης μία Πανδέκτη του έτους 1767, με αριθμό 1465, στην οποία αναφέρεται, “Το παρόν υπάρχει καμού Συμεών ιερο[μονάχου].