Ιερά Μονή Παντελεήμονος


05.05.2011

Ιδρύθηκε πριν το τέλος του 10ου αι. στην ορεινή θέση όπου σήμερα το λεγόμενο «Παλιομονάστηρο». Λεγόταν και Μονή «του Θεσσαλονικέως». Φαίνεται ότι από πολύ νωρίς συνηθιζόταν να μονάζουν σ αυτήν και ρώσοι μοναχοί. Το 1765 άρχισε η εγκατάλειψη της παλαιάς Μονής και η ίδρυση της νέας στην παραλία. Το κύριο κτηριακό συγκρότημα οικοδομήθηκε περί τις αρχές του 19ου αι. με χρηματοδότηση του ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας Σκαρλάτου Καλλιμάχη. Στο ιδρυτικό πατριαρχικό έγγραφο του 1803, ορίσθηκε να ονομάζεται «Αυθεντικόν Κοινόβιον των Καλλιμάχηδων». Το 1840 άρχισε και πάλι η εγκαταβίωση και ρώσων μοναχών οι οποίοι κυριάρχησαν το 1875 εκλέγοντας ρώσο ηγούμενο. Καταβλήθηκε έντονη προσπάθεια να εκρωσισθεί η Μονή ακόμη και στην εμφάνισή της, με αποτέλεσμα σήμερα να αποτελεί μία αρχιτεκτονική ιδιορρυθμία μέσα στα αγιορειτικά πλαίσια. Η παρακμή της Μονής άρχισε το 1913, με τη δογματική έριδα «των ονοματολατρών» που αναφύηκε μεταξύ των ρώσων μοναχών και προκάλεσε τη ρωσική στρατιωτική επέμβαση και τη βίαιη μεταγωγή εκατοντάδων ονοματολατρών στη Σιβηρία. Η πολιτική αλλαγή στη Ρωσία το 1917, επέφερε τη δραματική συρρίκνωση της Μονής σε μοναχούς και εισοδήματα. Το Καθολικό, τιμώμενο στον άγιο Παντελεήμονα, κτίσθηκε κατά τα έτη 1812―1821. Στη Μονή υπάγεται και η Σκήτη του Ξυλουργού, η λεγόμενη και «Βογορόδιτσα».