Τί είναι η ακηδία και πώς αντιμετωπίζεται;

Πρέπει να σας αναφέρω ότι και μόνο η μνήμη της μου προκαλεί αίσθημα φόβου. Ακηδία! Το απαισιότερο όπλο κατά του ταλαίπωρου και πήλινού μας σώματος και το προχειρότερο εργαλείο του διαβόλου στην εναντίον μας πάλη και μάχη.

Τα οξύτερα όργανα και μέσα με τα οποία ενεργεί και επιβάλλεται η ακηδία και αμέλεια, στηρί­ζονται στην ηδονή και την οδύνη. Σαν «παρά φύσιν» στοιχεία της ανθρώπινης οντότητας δεν αποβάλλο­νται εύκολα, παρά μόνο με αγώνα και κόπο. Εδώ ακριβώς είναι που ο άνθρωπος πολλές φορές προδί­δει.

Ούτε η ηδονή που προσφέρει ο κόσμος, «ο εν τω πονηρώ κείμενος» (Α’ Ιω. 5,19), ούτε πολύ περισ­σότερο η οδύνη, είχαν συνκτισθεί κατ’ αρχάς στη φύση μας από το Δημιουργό, γι’ αυτό και μεταπτωτικά το παράλογο επιβάλλεται εκβιαστικά στην ανθρώπινη φύση. «Πουλημένοι», σύμφωνα με τα λόγια του Παύλου, «στην αμαρτία» και όταν κάνουμε αυτό που δεν θέλουμε, ευθύς γεννιέται η αποθάρρυνση και δίπλα απ’ αυτή φυτρώνει η κακία, που ονομάζεται ακηδία.

Ο ζήλος και η προθυμία είναι τα δικά μας μέσα καθώς και η κινητήρια δύναμη με την οποία αγωνι­ζόμαστε και αναλόγως προκόβουμε, πάντοτε με τη βοήθεια της Χάριτος, στον πνευματικό στίβο. Αυτά όμως, διαρκώς επιβουλεύεται ο εχθρός, για να εμποδίσει τη δική μας προκοπή.

Φυσικούς λόγους, αλλά και παρά τη φύση, χρη­σιμοποιεί η ακηδία, σε βάρος της σωτηρίας μας. Φυσικοί λόγοι που προκαλούν την παρουσία του πάθους αυτού είναι οι βιολογικοί νόμοι της ζωής, ό­πως οι κλιματολογικές συνθήκες, η κακή διατροφή, ο υπερβολικός κόπος, τα έκτακτα παράξενα συμβάντα κ.ά. Λόγοι παρά τη φύση μπορούμε να πούμε ότι είναι η περιφρόνηση του καθήκοντος, η υπο­ταγή στα ποικίλα πάθη και συνήθειες, η παραβίαση του ηθικού νόμου, η υποχώρηση στο πάθος του θυμού, της εκδικήσεως, της κρίσεως, της προδοσίας κ.ά. Αυτά όλα, όχι μόνο προκαλούν, αλλά και στα­θεροποιούν την ακηδία και παραλυσία και οδηγούν σιγά-σιγά στη νέκρωση, στο σβησμό ή καλύτερα στο θάνατο.

Η λύτρωση από όλα αυτά είναι η σταθερότητα στην πνευματική μας γραμμή, στο καθήκον, που θα κατορθωθεί με την επιμονή στο πνευματικό πρό­γραμμα και την ασίγαστη μνήμη του θανάτου και της κρίσεως, του χώρου και τόπου των καταδικα­σμένων, το ατελεύτητο της αιώνιας καταδίκης, της συνδιαγωγής με τα όργανα της αιώνιας απώλειας και όσα φρικιαστικά περιγράφει ο Κύριός μας. Αλ­λά και η ενθύμηση των παθών του Κυρίου μας και των αγώνων των «απ’ αιώνος αθλητών», ειδικά όμως των μαρτύρων, οι οποίοι «αδιαφορώντας για τη ζωή τους έφτασαν ως και το θάνατο»(Αποκ. 12,11), πολύ βοηθάει σαν φάρμακο εναντίον του ιού της κακίας αυτής.

Για να διαπιστώσουμε αν η ακηδία που επι­κρατεί στα μέλη μας είναι φυσιολογική, λ.χ. από κοπιαστικό γεγονός, εξετάζουμε τον εαυτό μας ως προς την εργασία μας, τη δίαιτα και τη συμπεριφο­ρά και αν δούμε ότι τίποτα δεν κάναμε, που θα μπορούσε να προκαλέσει περισσή κούραση, τότε εί­ναι πόλεμος του σατανά και πρέπει να αντισταθούμε. Για όλα όμως σωστή λύση δίνουν η προσευχή και η αυτομεμψία.

(Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού, Συζητήσεις στον Άθωνα, Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 13, σ.80-82)