Μετόχια στην Ρουμανία

Οι σχέσεις των αγιορειτικών μονών με την Μολδαβία και την Βλαχία χρονολογούνται από τον ΙΔ’ αι. και είχαν την μορφή χρηματικής κυρίως βοηθείας από τους ηγεμόνες των δύο πριγκηπάτων, από άλλους Ρουμάνους αξιωματούχους, αλλά και από απλούς πιστούς. Το Βατοπαίδι θα γίνει αποδέκτης τέτοιων ευεργεσιών ήδη από τον ΙΕ’ αι., αλλά μόνον από τα τέλη του επομένου αιώνα θα αρχίσει να αποκτά, από δωρεές ή αγορές, μετόχια στην περιοχή αυτή, για να καταλήξει να κατέχει τον ΙΘ’ αι. μία τεράστια περιουσία. Αυτή θα απωλεσθεί στο σύνολό της το 1863 με την δήμευση της μοναστηριακής περιουσίας των δύο ηγεμονιών από το ρουμανικό κράτος.

Η Μονή του Αγίου Δημητρίου στο Γαλάτσι

Κτίσθηκε πριν το 1641 από τον βοεβόδα Βασίλειο Λούπου. Το επόμενο έτος επικύρωσε την πρώτη δωρεά προς αυτή, και αργότερα την αφιέρωσε στην Μονή Βατοπαιδίου.

Η Μονή του Αγίου Νικολάου στο Ορασούλ δε Φλότσι

Ιδρύθηκε πριν από το 1628, αφού κατά το έτος αυτό μαρτυρείται ως μετόχι της Μονής Βατοπαιδίου. Η πόλη στην οποία βρισκόταν καταστράφηκε.

Η Μονή Γκόλια στο Ιάσιο

Στην περιοχή κτίσθηκε κατ’ αρχάς ένας ναός γύρω στο 1564 από τον Ιωάννη Γκόλια και πριν το 1606 αφιερώθηκε από την χήρα του στην Μονή Βατοπαιδίου, η οποία αμέσως μετά τον μετέτρεψε σε μονή. Ακολούθως διάφοροι Μολδαβοί βοεβόδες της παρεχώρησαν χωριά των περιοχών τους. Το 1660 ο Στεφανίτζα Λούπου επικύρωσε την κατοχή της από το Βατοπαίδι και την απάλλαξε από ορισμένους φόρους. Παράλληλα οι μοναχοί του μετοχίου επέκτειναν τα κτήματά της, ώστε το 1828 να κατέχει 100.000 στρέμματα γής, κυρίως στην Βεσσαραβία. Την Μονή Γκόλια, που υφίσταται μέχρι σήμερα, πλούτισαν με προσφορές αντικειμένων πολλές ελληνικές και ρουμανικές οικογένειες.

Η Σκήτη Γκραζδένι στο Μπαρλάδ

Μαρτυρείται ότι μία σκήτη με αυτό το όνομα είχε οικοδομηθεί στις αρχές του ΙΖ’ αι. στην περιοχή του Μπαρλάδ από Ρουμάνους. Το 1687 η Σκήτη επισκευάσθηκε ή ανοικοδομήθηκε από απογόνους τους, οι οποίοι μετά από δύο έτη την αφιέρωσαν στην Μονή Μύρα, βατοπαιδινής ιδιοκτησίας. Στα τέλη του ΙΘ’ αι. η Σκήτη έγινε μετόχι της Μονής Γκόλια, γύρω στο 1862 γκρεμίσθηκε και στην θέση της κτίσθηκε ναός που υπάρχει μέχρι σήμερα.

Η Σκήτη Κράινιτσι στο Τεκούτσι

Μέχρι το 1749, οπότε αφιερώθηκε στο Βατοπαίδι από τον παχάρνικο Κωνσταντίνο Μπάλς, ανήκε στην Μονή Μύρα. Στα τέλη του ΙΘ’ αι. ήταν μετόχι της Μονής Γκόλια, που όμως την επέστρεψε και πάλι στην Μύρα, ενώ το 1812 εμφανίζεται να την ζητά ξανά πίσω. Από το 1934 επαναλειτουργεί μετά από μακρά περίοδο εγκαταλείψεως.

Η Μονή Μπαρμπόιου στο Ιάσιο

Κτίσθηκε ως ναός στις αρχές του ΙΖ’ αι. από ρουμάνο αξιωματούχο, του οποίου οι απόγονοι το 1669 τον μετέτρεψαν σε μονή και την αφιέρωσαν στο Βατοπαίδι. Επεκτάθηκε από τον βοεβόδα Γρηγόριο Β’ Γκίκα το 1726-1732 και το 1841 γκρεμίσθηκε για να κτισθεί νέα μονή από τον μέγα λογοθέτη Δημήτριο Στούρτζα και τον Ειρήνουπόλεως Γρηγόριο Βατοπαιδινό. Και αυτή η μονή αφιερώθηκε στο Βατοπαίδι και σήμερα διατηρείται σε καλή κατάσταση.

Η Μονή Μύρα στην Βράντσεα

Οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1682-3 και 1686 από ένα Ρουμάνο. Αμέσως μετά την ανοικοδόμηση ο ηγεμόνας Κωνσταντίνος Καντεμίρ την επέκτεινε και το 1689 την αφιέρωσε στην Μονή Βατοπαιδίου, ενώ ο γιός του έκτισε άλλη μονή δίπλα στην πρώτη που κάηκε το 1716. Σημαντική για την Μονή ήταν η ηγουμενία του Μητροφάνους Καλλέργη, που βελτίωσε τον ναό της. Η Μύρα στο πέρασμα του χρόνου αύξησε τα κτήματά της σε διάφορες περιοχές της Ρουμανίας και σήμερα διατηρείται σε καλή κατάσταση.

Η Μονή της Παναγίας στο Ορασούλ δε Φλότσι

Μαρτυρείται ότι κτίσθηκε πριν από το 1630, οπότε αναφέρεται ως μετόχι της Μονής Βατοπαιδίου.

Η Μονή Πρέτσιστα στο Γαλάτσι

Στην θέση παλαιοτέρου ναού, κτισμένου πριν το 1641 από έμπορο του Γαλατσίου και αφιερωμένου στην Μονή Βατοπαιδίου, ανηγέρθη το 1647 από τον υιό του και άλλους Ρουμάνους εμπόρους η εκκλησία της Πρέτσιστα, που επίσης αφιερώθηκε στο Βατοπαίδι. Σύντομα ο ναός μετατράπηκε σε μονή, στην οποία οι κτήτορές της δώρησαν κινητή και ακίνητη περιουσία. Οι δωρεές και τα προνόμια συνεχίσθηκαν στους επόμενους αιώνες από διαφόρους ηγεμόνες, αξιωματούχους, αλλά και ιδιώτες και συντεχνίες. Διατηρείται σε καλή κατάσταση μέχρι σήμερα.

Η Μονή Πρέτσιστα στο Φοξάνι

Κτίσθηκε από τον βοεβόδα Νικόλαο Μαυροκορδάτο (1709-1715), που την αφιέρωσε στην Μονή Βατοπαιδίου. Επικύρωση της αφιερώσεως και δωρεά στην Μονή έγινε το 1733 από τον ηγεμόνα Γρηγόριο Β’ Γκίκα. Επισκευάσθηκε το 1924 και υφίσταται έως σήμερα.

Η Σκήτη Προβίτζα στην Πράχοβα

Κτίσθηκε τον ΙΖ’ αι. και ανήκε στο Βατοπαίδι πριν από το 1704. Στο ίδιο χώρο οικοδομήθηκε εκ νέου το 1834-5 ναός που επισκευάσθηκε το 1889.

Η Μονή Ρακιτοάσα στο Μπακάου

Ο ναός της Μονής κτίσθηκε το 1697 από τον υιό ενός Ρουμάνου αξιωματούχου, ενώ τα υπόλοιπα κτίσματα τα ανέγειρε αργότερα η σύζυγός του. Το 1729 η επιτροπή που διαχειριζόταν την Μονή την αφιέρωσε στο Βατοπαίδι, πράξη που επικυρώθηκε και το 1742. Επισκευές και δωρεές στον ναό πραγματοποιήθηκαν το 1842 από τον αρχιμανδρίτη Ιάκωβο Βατοπαιδινό, ενώ λίγα έτη αργότερα μαρτυρείται ότι η Μονή είχε μεγάλη περιουσία. Μετά την μετατροπή της σε φυλακή το 1885, επισκευάσθηκε, αλλά σήμερα διατηρείται σε κακή κατάσταση.

Η Σκήτη Φατατσιούνι στην Τούτοβα

Ηδη από τα μέσα του ΙΖ’ μαρτυρείται η ύπαρξη μιας εκκλησίας, η οποία μετά την ερήμωσή της επισκευάσθηκε το 1752. Το 1784 αφιερώθηκε μαζί με άλλες δύο σκήτες, μετόχια της Φατατσιούνι, στην Μονή Βατοπαιδίου από τους υιούς ενός ρουμάνου αξιωματούχου. Το 1847-8 η κυριότης του Βατοπαιδίου στην Σκήτη αμφισβητήθηκε, αλλά δεν σταμάτησε. Σήμερα διατηρείται σε καλή κατάσταση.