Θερισμός στον Βατοπαιδινό Κάμπο

Ο έκτος μήνας του χρόνου πήρε το όνομά του από τη σύζυγο του Δία, την Ήρα, η οποία στα λατινικά ονομαζόταν Juno[1]. Σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας, ανάλογα με τις γεωργικές εργασίες, ο Ιούνιος έχει τη δική του ξεχωριστή ονομασία. Σε πολλά μέρη αναφέρεται ως Κερασάρης ή Κερασινός επειδή ωριμάζουν τα κεράσια, ενώ αλλού λόγω του «ερινασμού» ή «ορνιασμού»[2] των ήμερων σύκων ονομάζεται Ορνιαστής, Ρινιστής και αλλού Απαρνιαστής.

Ο Ιούνιος όμως είναι κυρίως γνωστός ως Θεριστής, αφού συνδέεται άμεσα με την ωρίμανση και το θερισμό των δημητριακών. Ο θερισμός των σιτηρών από τους γεωργούς, που αποτελούσε την πρώτη φάση για τη συγκομιδή τους. Γίνεται λοιπόν κάθε Ιούνιο, όταν τα στάχυα έχουν ωριμάσει και ο καρπός μέσα τους έχει γίνει σκληρός. Το θέρισμα παλαιότερα γινόταν με το δρεπάνι αρχίζοντας από το μέρος που έχει λυγίσει τα στάχυα ο αέρας.

Τα δρεπάνια πλέον και τ’ αλώνια αποτελούν τα μεν πρώτα μνημειακά αντικείμενα, τα δε δεύτερα παραδοσιακούς τόπους. Η εμφάνιση των θεριστικών και αλωνιστικών μηχανών, στις αρχές της δεκαετίας του πενήντα, άλλαξε σιγά – σιγά τον τρόπο του θερισμού και αλωνισμού. Η οριστική αλλαγή ήρθε με την εμφάνιση των θεριζοαλωνιστικών μηχανών (κομπινών) στο τέλος περίπου της δεκαετίας του 1970. Τα τελευταία χρόνια, με την πρόοδο της τεχνολογίας και την χρήση μηχανών το θέρισμα και το αλώνισμα έχουν γίνει πολύ ευκολότερα.

Το μήνα αυτό τον θεριστή και στον βατοπαιδινό κάμπο οι πατέρες της Μονής, με την ευχή του Γέροντα Εφραίμ Βατοπαιδινού, συνεχίζοντας την παράδοση με τη χρήση των κατάλληλων μηχανήματων, θέρισαν τους καρπούς της γης που ο Κύριος ευλόγησε και καρποφόρισαν. Ο θερισμός πάντοτε, τόσο για τις οικογένειες της υπαίθρου, όσο και για τους πατέρες των Μονών ήταν και είναι εργασία μεγάλη σπουδαιότητας, αφού εξασφαλίζεται το ψωμί μιας ολόκληρης χρονιάς. Ιδιαίτερα στην Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου ο θερισμός αποδίδει καρπό που θα γευθούν όχι μόνο οι πατέρες, αλλά και οι προσκυνητές, αλλά και όσοι άλλοι απολαμβάνουν της αγάπης και της προσφοράς της Μονής, ιδιαίτερα σε εποχές δύσκολες για τον σύγχρονο άνθρωπο.

Παραπομπές:

[1] Σχετικά με τον Ιούνιο μήνα βλ.: Δ. ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ, «Οι Μήνες Μάιος και Ιούνιος», Γεωτρόπιο Ελευθεροτυπίας, Τεύχος 472 (2 Μαΐου 2009).

[2] Πρόκειται για την τεχνητή γονιμοποίηση με ορνούς ή καρπούς άγριας συκιάς.