Ονομασία


11.05.2011

Η επίσημη ονομασία της Μονής είναι  Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου. Το βασικό όνομα Βατοπαιδίου ή Βατοπεδίου εμφανίζεται ήδη στις πρώτες ιστορικές μαρτυρίες που αφορούν το Αγιώνυμον Όρος και έχει διπλή ετυμολογία και αντιστοίχως διπλή ορθογραφία α) ερμηνευόμενο ως παιδίον των βάτων στηρίζεται σε μία παράδοση. Σύμφωνα με αυτήν η Μονή ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα από τον Μέγα Θεοδόσιο, του οποίου ο γιός Αρκάδιος διασώθηκε με θαύμα από ένα ναυάγιο και βρέθηκε στην γεμάτη βάτα περιοχή της, (ανασκαφές που έγιναν το 2000 γύρω από το σημερινό καθολικό, έφεραν στο φως τον παλαιοχριστιανικό ναό, την μεγάλη βασιλική που είχε χτίσει ο Μέγας Θεοδόσιος, στα ερείπια του αρχικού αυτού ναού χτίστηκε το σημερινό καθολικό τον 10 αιώνα) β) ερμηνευόμενο ως πεδίον βάτων υποδηλώνει απλώς το γεγονός ότι στην τοποθεσία γύρω από την Μονή υπάρχουν πολλά βάτα.

Τα θεμέλια μιάς μεγάλων διαστάσεων παλαιοχριστιανικής βασιλικής (Μεγάλου Θεοδοσίου) που ήρθαν στο φως μετά από ανασκαφές το 2000 στα βόρεια του καθολικού της Μονής.

Σε παλαιότερες εποχές η Μονή χαρακτηριζόταν ως Βασιλική. Τον χαρακτηρισμό αυτό απέκτησαν κάποια εποχή όλες οι μονές του  Αγίου  Ορους, λόγω των σχέσεών τους με τους βυζαντινούς αυτοκράτορες.  Επίσης ονομαζόταν Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή, προνομιακοί χαρακτηρισμοί που δόθηκαν από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.

Για την ονομασία της Μονής μπορεί κάποιος να ανατρέξει στην αναλυτική μελέτη του αναπλ. καθηγητή του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και πρώην Διοικητού του Αγίου Όρους, κ. Νίκου Δούκα-Παπαδημητρίου, «Η προσωνυμία της Μονής Βατοπαιδίου μέσα από βυζαντινές και μεταβυζαντινές πηγές».

Γενική άποψη της Μονής και του κόλπου του Βατοπαιδίου από νοτιοανατολικά

Γενική άποψη της Μονής και του όρμου του Βατοπαιδίου από νοτιοδυτικά

Γενική άποψη της Μονής από βορειοδυτικά

Χάρτης του Αγίου Ορους, όπου διακρίνεται η περιοχή της Μονής Βατοπαιδίου