Εικόνα επιστυλίου τέμπλου, πιθανόν από το μαρμάρινο τέμπλο του καθολικού, δεύτερο μισό 12ου αιώνα

Η εικόνα επιστυλίου τέμπλου αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα της Μονής Βατοπαιδίου και εξαίρετο δείγμα ζωγραφικής της εποχής των Κομνηνών. Η εικόνα, που δεν διατηρεί τις αρχικές της διαστάσεις, σώζεται σε τέσσερα τμήματα, στα οποία σχηματίζονται δεκαοχτώ διάχωρα κάτω από τοξοστοιχία με ανάγλυφα τόξα και κολονάκια. Στα πέντε κεντρικά διάχωρα εικονίζεται η Μεγάλη Δέηση , με τον Χριστό ένθρονο στο κέντρο και εκατέρωθεν τις ολόσωμες μορφές της Παναγίας και του Προδρόμου, συνοδευόμενους από έναν άγγελο . Το θέμα κλείνει με τον απόστολο Πέτρο και τον ευαγγελιστή Ιωάννη τον Θεολόγο στα αριστερά, και με τον απόστολο Πέτρο και τον ευαγγελιστή Ιωάννη στα δεξιά. Ακριβώς πάνω από τις συμβολές των τόξων παριστάνονται έξι προτομές αγγέλων, οι οποίοι είναι στραμμένοι προς τον Χριστό.

Οι υπόλοιπες σκηνές του επιστυλίου αφορούν στην ζωή της Θεοτόκου και του Χριστού . Πρόκειται για συνθέσεις ολιγοπρόσωπες, ισόρροπες και συμμετρικές, με κυρίαρχο στοιχείο την ανθρώπινη μορφή, χάριν της οποίας το φυσικό περιβάλλον και τα κτήρια αναπτύσσονται με διακριτικό τρόπο στον χώρο. Τα χαρακτηριστικά των προσώπων αποδίδονται με ζωγραφικό τρόπο. Ο λαδοπράσινος προπλασμός στα γυμνά μέρη συνδυάζεται απαλά με την ώχρα της σάρκας, ενώ οι παρειές και τα μέτωπα των μορφών θερμαίνονται με κόκκινες κηλίδες. Η έκφραση των προσώπων αποπνέει μία γαλήνια στοχαστικότητα, χωρίς ένταση και δραματική φόρτιση, ακόμη και στις σκηνές που θα απαιτούσαν την δήλωση των ανθρώπινων συναισθημάτων, όπως η Σταύρωση και η Αποκαθήλωση. Οι μορφές, οι οποίες με ρυθμικές στάσεις και κινήσεις ενώνονται σε ενιαίο σύνολο, είναι ραδινές και εύκαμπτες. Στα ενδύματά τους διαγράφονται πλατιές ευθύγραμμες πτυχές, που καλύπτουν και αναδεικνύουν διακριτικά τον όγκο του σώματος. Το υψηλής καλλιτεχνικής ποιότητος έργο χρονολογείται με βάση την εικονογραφία και την τεχνοτροπία του στο δεύτερο μισό του 12ου αιώνα και δεν αποκλείεται η απόδοσή του σε εργαστήριο της Κωνσταντινουπόλεως.