Οι τοιχογραφίες του νάρθηκα του παρεκκλησίου του Αγίου Νικολάου, έτος 1802
11.05.2011
Ο νάρθηκας του παρεκκλησίου του Αγίου Νικολάου τοιχογραφήθηκε στα 1802 με δαπάνες χριστιανών της επαρχίας Μελενίκου και Βατοπαιδινών μοναχών. Η χορηγία των Μελενικιωτών σχετίζεται με την μακροχρόνια παρουσία της Μονής Βατοπαιδίου στο Μελένικο (μετόχι Σπηλαιώτισσας). Οι τοιχογραφίες αποδίδονται στους Γαλατσιάνους ζωγράφους Βενιαμίν και Ζαχαρία, ανεψιούς του Μακαρίου. Τα θέματα του νάρθηκα διαιρούνται σε δύο ομάδες. Στην κάτω ζώνη εικονίζονται ολόσωμες μετωπικές μορφές αγίων μοναχών, οι οποίοι με την αγία βιοτή τους, έγιναν τρόπον τινά οδοδείκτες για όσους ακολούθησαν τον ίδιο με αυτούς δρόμο μέχρι και σήμερα αλλά και για όλο το πλήρωμα της Εκκλησίας.
Στην ανώτερη ζώνη παριστάνονται μαρτύρια αγίων και οι οικουμενικές σύνοδοι, που διακρίνονται για την απλοϊκή σύνθεση και την εισαγωγή λαογραφικών στοιχείων. Αναμεσά τους παρεμβάλλονται ορισμένοι προφήτες , η εικονογραφική απόδοση των οποίων, όπως και εκείνη των αγίων μοναχών της κάτω ζώνης, είναι επηρεασμένη από την ζωγραφική του Πανσέληνου. Χαρακτηριστικά του εργαστηρίου είναι τα μπαρόκ πλαίσια γύρω από τις παραστάσεις και η επιγραφή στο τοιχισμένο αρκοσόλιο του κτητορικού τάφου στον νότιο τοίχο του νάρθηκα. Η επιγραφή είναι γραμμένη με την τυπικής μορφολογίας μικρογράμματη γραφή που χρησιμοποίησε το εργαστήριο για πολλές δεκαετίες.