Κατζίον, αφιέρωμα του επισκόπου Βησσαρίωνος Πάβλοβιτς, έτος 1735


09.05.2011

Περίτεχνο κατζίον (ύψος 30,6 εκ.), το οποίο, σύμφωνα με σλαβονική επιγραφή στο χείλος του δοχείου του, αφιερώθηκε το 1735 στην Μονή από τον Βησσαρίωνα Πάβλοβιτς, επίσκοπο Μπάτσκας, Σεγκέντ και Ιτσάρ . Μία δεύτερη επιγραφή στην κατώτερη επιφάνεια της βάσεώς του, γραμμένη στα ελληνικά, μας πληροφορεί ότι το θυμιατήριο είναι έργο του χρυσοχόου Γεώργη Βρύσα. Το κατζίον είναι κατασκευασμένο από επιχρυσωμένο άργυρο. Διαθέτει πλατιά και επίπεδη λαβή, στην μορφή μεγάλου φύλλου, η οποία αναδιπλώνει στο ελεύθερο άκρο της και καταλήγει σε κεφάλι χυτού δράκοντα. Στην ανώτερη επιφάνειά της βρίσκονται προσαρτημένα τρία σφυρήλατα πλακίδια. Στο μεσαίο από αυτά εικονίζεται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, στον οποίο είναι αφιερωμένο στο καθολικό της Μονής Βατοπαιδίου. Τα άλλα δύο τραπεζιόσχημα πλακίδια φέρουν άνθινο διάκοσμο, αποδοσμένο με σμάλτο και συρματερή τεχνική, στον τύπο του άνθινου μπαρόκ που επικρατεί στην αργυροχοΐα του 18ου αιώνα. Η υπόλοιπη επιφάνεια της λαβής διακοσμείται με χαμηλά φουσκώματα και πολύτιμους ή ημιπολύτιμους λίθους. Στο κάτω μέρος της κρέμονται κουδουνάκια και στο μέσο περίπου του μήκους ενώνεται με μία κάθετα τοποθετημένη κυλινδρική και αδιακόσμητη λαβή στηρίξεως. Το δοχείο του κατζίου διαθέτει πόδι με κυκλική βάση και διάτρητο κάλυμμα στο σχήμα κωνικού αρχιτεκτονήματος. Στο σημείο ενώσεως του θυμιατηρίου με την οριζόντια λαβή βρίσκονται δύο μικρές δρακοντοκεφαλές.

Κατζίον, αφιέρωμα του επισκόπου Βησσαρίωνος Πάβλοβιτς, έτος 1735