Εισαγωγή στις τοιχογραφίες του καθολικού

Ο τοιχογραφημένος διάκοσμος του καθολικού είναι κατά πολύ μεταγενέστερος του χρόνου ανεγέρσεως του ναού. Το παλαιότερο στρώμα τοιχογραφιών εντοπίστηκε πρόσφατα (1993) στα εσωρράχια και στα μέτωπα των τόξων του ανατολικού τμήματος του ναού και ανήκουν πιθανόν σε στρώμα ζωγραφικής του δεύτερου μισού του ΙΒ’ αιώνα. Ενα δεύτερο πολύ σημαντικό στρώμα χρονολογείται στα 1312, σύμφωνα με επιγραφή του 1819 που σώζεται στον εξωνάρθηκα και η οποία αναπαράγει το κείμενο της χαμένης σήμερα κτητορικής επιγραφής ιστορήσεως του καθολικού στα χρόνια του Ανδρονίκου Β’ Παλαιολόγου. Η επιγραφή αναφέρει· « Ανιστορήθη ο παρών θείος ναός ούτος επί βασιλείας Ανδρονίκου του ορθοδοξωτάτου βασιλέως Κομνηνού του Παλαιολόγου διά συνδρομής του ιερομονάχου κυρού Αρσενίου εν έτει ,ςωκ’ (1312) ινδικτιώνος ι’…» . Οι τοιχογραφίες εκτείνονται στον κυρίως ναό τον εξωνάρθηκα καί, σε άγνωστη έκταση, κάτω από τις μεταβυζαντινές τοιχογραφίες του εσωνάρθηκα (1760). Συνυπάρχουν με νεώτερες φάσεις διακοσμήσεως του καθολικού, που χρονολογούνται από τα μέσα στού 18ου έως τις αρχές του 19ου αιώνα. Οι παλαιολόγειες τοιχογραφίες του εξωνάρθηκα σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση, ενώ οι τοιχογραφίες του κυρίως ναού έχουν επιζωγραφηθεί στο μεγαλύτερο μέρος τους. Η επιζωγράφηση αφορά, σύμφωνα με την αντίληψη της εποχής, σε «ανανέωση» της ζωγραφικής στα πρόσωπα, στα μαλλιά και στα ρούχα, διατηρώντας ωστόσο την αρχική εικονογραφία και το σχέδιο των παραστάσεων. Σε άλλες περιπτώσεις έχει αντικατασταθεί η αρχική ζωγραφική με νεώτερη, η οποία χρονολογείται στα 1789, σύμφωνα με επιγραφή στο υπέρθυρο της εισόδου από τον εσωνάρθηκα στον κυρίως ναό.