Σπαράγματα τοιχογραφιών αγνώστου προελεύσεως


11.05.2011

Σπάραγμα τοιχογραφίας με τον ασπασμό των αποστόλων Πέτρου και Παύλου, περί τα 1170-1180

Η παράσταση των αλληλοασπαζόμενων αποστόλων Πέτρου και Παύλου  είναι ένα από τα τρία σπαράγματα τοιχογραφιών, για τα οποία αγνοούμε την προέλευση και την αρχική τους θέση στην Μονή (50Χ65 εκ.). Το θέμα, που υιοθετήθηκε νωρίς στην βυζαντινή τέχνη ακολουθώντας πρότυπα της παλαιοχριστιανικής εποχής, εκφράζει την οικουμενική ειρήνη και την ενότητα των εκκλησιών. Χαρακτηριστικό της παραστάσεως είναι η διάσπαση του συνολικού όγκου των προσώπων σε μικρότερες ενότητες και η γλυπτική τους απόδοση. Χρονολογείται με βάση τεχνοτροπικά κριτήρια γύρω στα 1170-1180.

Ο ασπασμός των αποστόλων Πέτρου και Παύλου

Σπάραγμα τοιχογραφίας με την κεφαλή του αποστόλου Μάρκου, περί τα 1170-1180

Η παράσταση της κεφαλής του αποστόλου Μάρκου  είναι ένα από τα τρία σπαράγματα τοιχογραφιών, για τα οποία αγνοούμε την προέλευση και την αρχική τους θέση στην Μονή (65Χ65 εκ.). Χαρακτηριστικό του έργου είναι η διάσπαση του συνολικού όγκου του προσώπου σε μικρότερες ενότητες και η γλυπτική του απόδοση. Χρονολογείται με βάση τεχνοτροπικά κριτήρια γύρω στα 1170-1180.

Ο απόστολος Μάρκος

Τοιχογραφία με την Παναγία Γλυκοφιλούσα και τους αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ, τέλη ΙΓ’ αιώνα ή περί τα 1300

Η παράσταση με την ένθρονη Παναγία Γλυκοφιλούσα, πλαισιωμένη από τους αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ , είναι ένα από τα τρία σπαράγματα τοιχογραφιών, για τα οποία αγνοούμε την προέλευση και την αρχική τους θέση στην Μονή (99Χ60 εκ.). Οι μορφές ήταν αρχικά ολόσωμες, ενώ τα ρούχα των αρχαγγέλων και του Χριστού έχουν δεχθεί επιζωγραφίσεις.  Η λοξή τοποθέτηση της Θεοτόκου και η αντικίνηση που παρατηρείται στις στάσεις των αρχαγγέλων φανερώνουν την προσπάθεια του καλλιτέχνη να αποδώσει την διάσταση του βάθους, εντάσσοντας τις μορφές στο χώρο.  Η ευρύτητα, ο όγκος και η γλυπτική απόδοση των μορφών, οι λεπτές φωτεινές γραμμές και οι λαδοπράσινες σκιές πάνω στην ώχρα της σάρκας, καθώς και τα χαρακτηριστικά των προσώπων, όπως τα μισάνοιχτα σαρκώδη χείλη, οι παράλληλες κόκκινες γραμμές στην ράχη της μύτης και το ρεμβώδες βλέμμα, θυμίζουν έντονα τους ζωγραφικούς τρόπους και το ήθος των έργων του μυθικού καλλιτέχνη από την Θεσσαλονίκη Μανουήλ Πανσέληνου και ανάγουν την παράσταση πιθανότατα στα τέλη του ΙΓ’ αιώνα ή γύρω στα 1300.

Η Παναγία ένθρονη Γλυκοφιλούσα με τους αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ