Αγιος Γεώργιος, εικονίδιο από στεατίτη, 11ος αι.
11.05.2011
Εικόνα μικρών διαστάσεων (21Χ13,5 εκ.) με παράσταση του Αγίου Γεωργίου. Πρόκειται για το παλαιότερο από τα τέσσερα εικονίδια της βυζαντινής εποχής που είναι κατασκευασμένα από στεατίτη και φυλάσσονται στην Μονή Βατοπαιδίου. Χρονολογείται με βάση την εικονογραφία και την τεχνοτροπία του στον 11ο αι. Ο Αγιος Γεώργιος έχει αποδοθεί με χαμηλό ανάγλυφο και απλές εγχαράξεις. Απεικονίζεται ολόσωμος και μετωπικός. Φοράει στρατιωτική στολή διακοσμημένη με πολλές λεπτομέρειες και είναι όπλισμένος· προβάλλεται με τον τρόπο αυτό η μορφή ενός νικητή – στρατιώτη, ο οποίος υπεραμύνεται της πίστεως και προστατεύει τον κάτοχο της εικόνας. Το πλακίδιο περιβάλλεται από ξύλινο πλαίσιο, επενδυμένο με ασήμι σε δύο τουλάχιστον διαφορετικές φάσεις. Η αρχική αργυρή επένδυση αφορά δύο κυκλικά μετάλλια από σμάλτο, εντός των οποίων περικλείονται μονογράμματα που δηλώνουν το όνομα του Αγίου. Χρονολογείται στο 14ο αι., ενισχύοντας έτσι την παράδοση, ότι η εικόνα αφιερώθηκε στο Βατοπαίδι από μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας του Ιωάννη Καντακουζηνού (1347-1354) που ζούσαν στα Ιωάννινα. Σε νεώτερα χρόνια έγινε προσπάθεια επισκευής της επενδύσεως του ξύλινου πλαισίου της εικόνας. Προστέθηκαν έτσι δύο επιπλέον αργυρά ελάσματα, που προέρχονται μάλλον από άλλες εικόνες· Το ένα καλύπτει την κάτω πλευρά του πλακιδίου και διακοσμείται με φυτικό κόσμημα. Το δεύτερο, στο άνω τμήμα της δεξιάς πλευράς, χρονολογείται στον 12ο – 13ο αι. και απεικονίζει ολόσωμη μορφή, συνοδευόμενη από την επιγραφή· «ΙΩ(άννης) Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ».