Αμφιπρόσωπο τρίπτυχο εικονίδιο από στεατίτη με παράσταση της Δεήσεως, 13ος αι.
08.05.2011
Αμφιπρόσωπη εικόνα μικρών διαστάσεων, στις δύο όψεις της οποίας εικονίζεται η παράσταση της Δεήσεως. Η σκηνή αποτελείται από επάλληλες σειρές με προτομές δεκαπέντε μετωπικών αγίων. Στην ανώτερη σειρά της κύριας όψεως εικονίζεται ο Χριστός Παντοκράτωρ, πλαισιωμένος από την Παναγία και τον Ιωάννη τον Πρόδρομο σε στάση δεήσεως. Στις δύο κατώτερες σειρές παριστάνονται στρατιωτικοί Άγιοι, οι οποίοι συνοδεύονται από μεγαλογράμματες επιγραφές με τα ονόματά τους. Οι μορφές της οπίσθιας όψεως ταυτίζονται με ιεράρχες, μή αναγνωρίσιμους τις περισσότερες φορές, εξαιτίας της κακής καταστάσεως των συνοδευτικών επιγραφών. Το εικονίδιο χρονολογείται στο 13ο αι. Λίγο αργότερα, αλλά στα όρια του ίδιου αιώνα, μετατράπηκε σε τρίπτυχο, αφού προστέθηκαν στις μακρές πλευρές δύο φύλλα από επιχρυσωμένο άργυρο. Στην κυρίως όψη των φύλλων εικονίζονται οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος. Οταν κλείσουν τα μεταλλικά φύλλα, στην εξωτερική επιφάνεια σχηματίζεται φυλλοφόρος σταυρός Αναστάσεως . Είναι πιθανόν η μεταλλική προσθήκη να προέρχεται από τη Δαλματία, όπου η τέχνη της χρυσοχοΐας γνώρισε στην συγκεκριμένη εποχή ιδιαίτερη ακμή και δέχτηκε έντονες επιδράσεις από την βυζαντινή χρυσοχοΐα.