Ψηφιδωτή εικόνα της Αγίας Αννας με επενδυμένο πλαίσιο, τέλος 13ου-αρχές 14ου αιώνα


08.05.2011

Η ψηφιδωτή εικόνα της Αγίας Αννας έχει δωρηθεί, σύμφωνα με την επιγραφή που φέρει στο πίσω μέρος, στην Μονή Βατοπαιδίου από την Αννα σύζυγο του Ιβάν του Τρομερού μέσα 16ου αι.

Η επένδυσή της, η οποία διατηρείται σε καλή κατάσταση, καλύπτει μόνο το πλαίσιο. Αποτελείται από ενιαία για κάθε πλευρά ελάσματα, τα οποία διαιρούνται μέσω σχοινόμορφων ταινιών σε τετράγωνα διάχωρα με εικονιστικά και διακοσμητικά θέματα. Τα εικονιστικά θέματα έχουν αποδοθεί με έξεργο ανάγλυφο και συνίστανται στην Ετοιμασία του Θρόνου πλαισιωμένη από προτομές δύο αγγέλων στο άνω πλαίσιο, και τις προτομές των αποστόλων Θωμά, Ιακώβου και Φιλίππου στο κάτω, ενώ στις κάθετες πλευρές εικονίζονται οι ολόσωμες μορφές των αγίων « Ιωακείμ του προπάτορος» και « Ιωσήφ του Μνήστορος».

Τα θέματα συνδυάζουν διάφορα στοιχεία της παλαιολόγειας αναγεννήσεως, τα οποία ενίοτε είναι κάπως άτεχνα εκτελεσμένα. Κάποιες αδεξιότητες παρατηρούνται επίσης στην απόδοση των ανεικονικών θεμάτων, οι οποίες αφορούν κυρίως τα ασαφή περιγράμματα των κοσμημάτων. Για τα διακοσμητικά θέματα χρησιμοποιήθηκε συνδυασμός χαμηλού και έξεργου αναγλύφου. Η επένδυση, στην οποία δεν παρατηρούνται μεταγενέστερες συμπληρώσεις, πρέπει να προοριζόταν εξαρχής για την εικόνα της Αγίας Αννας. Χρονολογείται με βάση τεχνοτροπικές συγκρίσεις στο τέλος του 13ου ή στις αρχές του 14ου αιώνα.

Ψηφιδωτή εικόνα της Αγίας Αννης (25Χ20 εκ.). Τέλος 13ου - αρχές 14ου αιώνα