Τεμάχιο του Τίμιου Ξύλου


11.05.2011

Ένα μεγάλο τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου πάνω στο οποίο σταυρώθηκε ο Κύριος Ιησούς, η “ζωή ημών”, φυλάσσεται στην Μονή Βατοπαιδίου, προερχόμενο από την Σερβία.

Το τμήμα αυτό του Ζωοποιού Ξύλου, από τα λίγα σε μέγεθος στον κόσμο, είναι διαμορφωμένο σε σχήμα πατριαρχικού Σταυρού και επενδυμένο με ασήμι και φέρει πλούσια διακόσμηση από σειρές μαργαριτάρια, λαξευμένα φυσικά κρύσταλλα και ασημένια ποικίλματα· φυλάσσεται δε μέσα σε ειδικά για τον σκοπό αυτό κατασκευασμένη λειψανοθήκη. Στον χώρο της λειψανοθήκης, γύρω-γύρω από τον Σταυρό, βρίσκονται χαραγμένες σε ασημένια θυρόφυλλα μορφές Αγίων και επιγραφές με ονόματα αγίων στα σερβικά. Κάτω από τα θυρόφυλλα υπάρχουν φατνώματα με λείψανα των ίδιων Αγίων.

Η λειψανοθήκη και ο Σταυρός, με μεγάλο τεμάχιο Τιμίου Ξύλου, που δώρισε στη Μονή, κατά την παράδοση, ο κνέζης της Σερβίας Λάζαρος

Από την επιγραφή στον σταυρό φαίνεται ότι την λειψανοθήκη παρήγγειλαν ο Στέφανος και ο Λάζαρος Μούσιτς και ο μητροπολίτης της Τόπλιτσα Γιόβαν (ίσως να ήταν αδελφός τους) με αφορμή τον θάνατο της μητέρας τους, μοναχής Θεοδοσίας. Οι δωρητές προσέφεραν την λειψανοθήκη στην εκκλησία της Μονής των Εισοδίων της Θεοτόκου, στην σημερινή Νόβα Πάβλιτσα στις όχθες του ποταμού Ιμπάρ, όπου ενταφιάσθηκε η μοναχή Θεοδοσία. Στην πραγματικότητα, η Θεοδοσία είναι η Ντράγκανα, η αδελφή του πρίγκιπα Λαζάρου, η οποία απεβίωσε μεταξύ του 1381 και 1389.

Επομένως, η λειψανοθήκη θα πρέπει να χρονολογηθεί στην εποχή αυτή. Η λειψανοθήκη βρισκόταν στην σερβική αυτή εκκλησία και πρέπει να έφθασε στην Μονή Βατοπαιδίου τον 15ο αιώνα, γιατί στα μέσα αυτού του αιώνα το μοναστήρι Πάβλιτσα φαίνεται ότι ήταν έρημο· ανακαινίσθηκε το 1464.