«Θεοτόκε Παρθένε» – Ψάλει Χορός Βατοπαιδινός


24.01.2015

artoklasia2

Η ακολουθία της αρτοκλασίας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αγρυπνίας στο αγιορείτικο τυπικό και ψάλλεται στο Μεγάλο Εσπερινό των Δεσποτικών, Θεομητορικών εορτών και των εορτών των μεγάλων Αγίων, οι οποίοι σύμφωνα με τα μοναστηριακὰ Τυπικά εορτάζονται με αγρυπνία. Στο ενοριακό τυπικό τελείται η ακολουθία αυτή κατά τον Μεγάλο Εσπερινό της εορτής άλλες φορές στο τέλος  του Όρθρου ή της Θείας Λειτουργίας ή και αυτοτελώς.

Να αναφέρουμε επίσης ότι οι προσφερόμενοι άρτοι είναι πέντε γιατί από νωρίς η ακολουθία αυτή συσχετίστηκε με το θαύμα του πολλαπλασιασμού των πέντε άρτων στην έρημο. Η ευλογία επίσης του οίνου και του ελαίου παραπέμπει στην πρακτική των Απαρχών και στον ευχαριστιακό χαρακτήρα τους.

Όσον αφορά το τελετουργικό ο ιερεύς ή ο διάκονος θυμιάζει σταυροειδώς τα προσφερόμενα είδη  στο μέσον του Ναού: «οὐχ ὡς ἅγια, ἀλλ’ ὡς ἁγιασθῆναι μέλλοντα, μᾶλλον δέ ὡς προαγιάζων αὐτά τῷ σταυρῷ καί τῷ θυμιάματι», ψάλλοντας στις ενορίες το «Θεοτόκε Παρθένε» εν αντιθέσει με το μοναστικό τυπικό στο οποίο το Θεοτόκε Παρθένε παραμένει θεοτοκίων των απολυτικίων της εορτής. Έπειτα αναγινώσκει ο ιερεὺς την ευχή της αρτοκλασίας, ευλογεί τα είδη και ψάλλεται, κατά νεώτερη τάξη, ο στίχος «πλούσιοι ἐπτώχευσαν».