Η Β´ Επιστολή Κλήμεντος

1. Μετά την Α ́ Επιστολή προς Κορινθίους του αγίου Κλήμεντος, Επισκόπου Ρώμης, αγαπητοί μου ακροατές, την οποία παρουσιάσαμε στο προηγούμενο κήρυγμά μας, σήμερα θα σας μιλήσω, με γενικό τρόπο πάλι, για την λεγομένη Β ́ Επιστολή Κλήμεντος. Είπα «λεγομένη», γιατί στην πραγματικότητα το κείμενο αυτό δεν είναι του Κλήμεντος, αλλά κάποιου άλλου, αγνώστου σ ̓ εμάς συγγραφέως. Αποδόθηκε όμως αυτό στον Κλήμεντα, γιατί βρέθηκε στο ίδιο χειρόγραφο που ήταν γραμμένη η κανονική Α ́ επιστολή του προς Κορινθίους. Και στην πραγματικότητα πάλι το κείμενο αυτό δεν είναι επιστολή, αλλά είναι κήρυγμα, το πρώτο κήρυγμα, το οποίο γνωρίζουμε, και πρέπει να το διαβάζουμε όλοι, μα ιδιαίτερα πρέπει να το διαβάζουμε εμείς οι ιεροκήρυκες, για να μάθουμε ποιό πρέπει να είναι το περιεχόμενο του σωστού κηρύγματος. Γιατί πολλά από τα ακουόμενα σήμερα κηρύγματα δεν έχουν σωστό περιεχόμενο, δεν είναι ορθόδοξα κηρύγματα.

2. Το θέμα του κηρύγματος αυτού, της Β ́ Επιστολής του Κλήμεντος, όπως την λένε, είναι γενικά η μετάνοια. Ο ομιλητής του κηρύγματος αυτού αναφέρεται συχνά στην Δεύτερη Παρουσία του Χριστού και καλεί τους ακροατές του να μετανοήσουν. Η κρίση και η μετάνοια, αυτό είναι το γενικό θέμα του κειμένου αυτού που θα εξετάσουμε. Πρέπει συχνά να σκεπτό- μαστε, λέγει η Ομιλία αυτή, ότι μια μέρα θα κριθούμε από τον Θεό και πρέπει να σκεπτόμαστε εναγώνια την ημέρα αυτή. Η ζωή μας στον παρόντα κόσμο είναι ολιγοχρόνια, ενώ στην Βα- σιλεία του Θεού θα έχουμε αιώνια ανάπαυση (5,5). Τα επίγεια αγαθά ας τα θεωρούμε ως «τίποτα», ως ξένα· ας μην τα επιθυμούμε λοιπόν (5,6), αλλά ας αγωνιζόμαστε να αποκτήσουμε τα αιώνια αγαθά. Στον αγώνα μας δε για την απόκτηση των αιωνίων αγαθών ας πα- ρουμε παράδειγμα τους αγωνιστές των αθλητικών αγώνων. Πόσο κοπιάζουν αυτοί για να στεφανωθούν (7,3)! Στην απόλαυση των αιωνίων αγαθών, λέγει η Ομιλία αυτή, δεν θα συμ- μετάσχει μόνο η ψυχή, αλλά και το σώμα μας (9,5). Άρα πρέπει να προσέχουμε να κρατάμε αγνό το σώμα μας, σαν ναό του Θεού, γιατί το περιμένει και αυτό δόξα με την ανάστασή μας εκ νεκρών (9,1-4. 14,5). Και συμβουλεύει στην συνέχεια η Ομιλία για την εγκράτεια και την αγνότητα του σώματος ως αρετές που είναι αναγκαίες για την είσοδό μας στην Βασιλεία του Θεού (8,4 εξ.).

3. Σχετικά με τον χρόνο της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού διαβάζουμε στην Ομιλία αυτή κάτι το πολύ ωραίο. Κάποιος ρώτησε τον Ιησού Χριστό πότε θα έλθει με την Δευτέρα Παρουσία Του. Και ο Κύριος απάντησε ότι θα έλθει όταν η αγνότητα των χριστιανών γίνει πολύ μεγάλη· τόσο μεγάλη, ώστε οι νέοι και οι νέες, οι άνδρες και οι γυναίκες, να συναναστρέφονται μεταξύ τους με πολλή αθωότητα, χωρίς να σκέπτεται ο άνδρας τίποτε το πονηρό για την γυναίκα, ούτε η γυναίκα να σκέπτεται πονηρά για τον άνδρα (12,2-5). Αυτό είναι από τα άγραφα λόγια του Χριστού. Όμως στα ιερά Ευαγγέλια (βλ. Ματθ. 24,27-39) δια- βάζουμε ότι η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού θα γίνει όταν και η αμαρτία των ανθρώπων αυξηθεί και γίνει πολύ μεγάλη. Αυτά τα δύο ρεύματα υπάρχουν, αδελφοί μου χριστιανοί: Η αρετή και η αμαρτία. Όσο περνούν οι καιροί, αυξάνουν και τα δύο ρεύματα. Δηλαδή, και η αμαρτία γίνεται μεγαλύτερη, αλλά και η αρετή των ανθρώπων γίνεται και αυτή πάλι μεγαλύτερη. Αυτό συνέβηκε και πριν από την Πρώτη Παρουσία του Χριστού, αυτό θα συμβεί και πριν από την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, όπως μας το λέγει η Ομιλία που εξετάζουμε, αλλά όπως μας το λέγει και το βιβλίο της Αποκάλυψης του Ιωάννου (22,11). Σαν ένα σημάδι της μεγάλης αρετής των ανθρώπων των εσχάτων καιρών, κατά την Ομιλία μας, θα είναι η αγνότητα, η αγνότητα και στην σκέψη.

4. Ο ερχομός της Βασιλείας του Θεού, αγαπητοί μου, κατά την πατερική Ομιλία που εξετάζουμε, θα δώσει τέρμα στο πρόβλημα της θεοδικίας. «Θεοδικία» σημαίνει κατά πόσο ο Θεός είναι δίκαιος, αφού βλέπουμε τόση αδικία γύρω μας, αφού βλέπουμε οι ευσεβείς να δυστυχούν και οι ασεβείς να ευτυχούν. Αλλά δεν πρέπει να ταρασσόμαστε για το φαινόμενο αυτό, αδελφοί χριστιανοί, γιατί ξέρουμε ότι πέρα από αυτή την ζωή είναι και η άλλη ζωή, η ατέρμονη αιωνιότητα. Στην άλλη ζωή είναι η αμοιβή για τα καλά έργα που κάναμε, ενώ στην παρούσα ζωή είναι οι αγώνες για τα έργα αυτά. Ας προσέξουμε τα ωραία που μας λέγει η Ομιλία για το θέμα αυτό: Αν για κάθε καλή πράξη, λέγει, ζητούσαμε σύντομα τον μισθό μας σ ̓ αυτήν την γη, τότε η πίστη μας θα έμοιαζε με «εμπόριο», και δεν θα ήταν θεοσέβεια. Θα φαινόταν ότι κάνουμε το καλό όχι για να αρέσουμε στον Θεό, αλλά για υλικό κέρδος (20,3-4). Αλλά και ένα ωραίο παράδειγμα διαβάζουμε στην Ομιλία μας εδώ, την λεγομένη Β ́ Κλήμεντος Επιστολή: Το αμπέλι για να δώσει τα γλυκά σταφύλια, περνάει και αυτό από κάποια μακροχρόνια «θλίψη», ας το πούμε έτσι. Σκάβεται, κλαδεύεται, κάνει πρώτα άγουρο καρπό και έπειτα δίνει το γλυκό σταφύλι. Έτσι και ο λαός του Θεού: Θα πρέπει να περάσει πρώτα θλίψεις σε αυτήν την «κοιλάδα του κλαυθμώνος» (Ψαλμ. 83,5) και έπειτα να απολαύσει την Βασιλεία του Θεού. Ας μην αποκάμουμε λοιπόν στον αγώνα μας και ας μη χάνουμε την πίστη μας από τις δυσκολίες και από τις θλίψεις της ζωής. Ας μην ξεχνάμε το παράδειγμα της αμπέλου. Πρώτα «θλίβεται» και έπειτα δίνει το γλυκό σταφύλι, αλλά και αυτό έπειτα «στίβεται», για να δώσει το γλυκό κρασί (11,39 εξ.).

5. Λέει και άλλα πολλά, πολλά και ωραία, το κηρυκτικό κείμενο που αναλύουμε, αδελφοί χριστιανοί. Λέει για τους ιεροκήρυκες ότι πρέπει να είναι ταπεινοί, αφού και ο ίδιος ο συγγραφεύς της Ομιλίας καλεί τον εαυτό του «πανθαμαρτωλόν» (18,2). Και τελικά η Ομιλία μας προτρέπει όλους να φροντίζουμε και για την σωτηρία των απίστων ειδωλολατρών. Αλλά εάν, λέγει, πρέπει να φροντίζουμε για την σωτηρία των απίστων, πόσο πρέπει να φροντίζουμε να μη χαθεί μία ψυχή που γνώρισε ήδη τον Θεό (17,1); Γιατί συμβαίνει να έχουμε ζήλο για την σωτηρία των έξω από την Εκκλησία ανθρώπων και να αφήνουμε να πνίγονται οι αδελφοί μας χριστιανοί, για τους οποίους πιθανόν εμείς οι ίδιοι είχαμε κουραστεί να τους φέρουμε κοντά στον Χριστό.

Με πολλές ευχές,

† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας

Πηγή: www.synodoiporia.blogspot.com