Μελετίου ιεροδιακόνου του Βατοπαιδινου Λόγος και διήγηση για την εύρεση του λειψάνου του οσίου Ευδόκιμου του Νεοφανούς (1)
05.10.2011
Eυλόγησον Πάτερ,
Ο Θεός πάντοτε κάνει θαύματα και θα συνεχίσει να θαυματουργεί με σκοπό να επαναφέρει τον άνθρωπο στην τιμητική θέση «του κατ’ εικόνα» στην οποίαν βρισκόταν και την οποίαν έχασε με τη πτώση. Όποιος παρασύρεται από τις υλικές αισθήσεις, εξαπατάται από τις επιθέσεις τους, και δεν έχει χρόνο να εξετάσει τον εαυτόν του και να σκεφθεί όχι μόνο όσα αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις του, αλλά όσα είναι αληθινά. Ούτε θυμάται το σωτήριο λόγο, δηλαδή ότι «άνθρωπος δεν είναι αυτό πού φαίνεται», ώστε αφου κατανοήσει την τιμητική θέση και την καταγωγή του από το Θεό να ανεβαίνει νοερά προς αυτόν. Αν απελευθερωνόταν από τη δουλεία στα υλικά, χωρίς πολλή προσπάθεια, θα μπορουσε να αντιληφθεί πόσα θαύματα κάνει μπροστά του, ο πάντοτε φιλάνθρωπος Θεός, πού με αυτά τον καλεί να γυρίσει κοντά Tου.
Ποιός αμφιβάλλει ακόμη, ότι με θεϊκό θαυμα γνωρίσαμε την αγιότητα του μοναχου-Οσίου Ευδοκίμου, ο οποίος έζησε μαζί μας στη Μονή του Βατοπαιδίου, για την οποία σήμερα γιορτάζουμε; Και όσοι, κάτα θείαν πρόνοιαν, είμαστε παρόντες είδαμε τον τόπο πού ήταν ξαπλωμένον το λείψανο του νεοφανους Αγίου, ο οποίος ήταν ντυμένος με το μοναχικό του ράσο και κρατουσε στα χέρια του μια παλιά εικόνα της Θεομήτορος. Αλλά όσοι δεν τον είδαν, άκουοντας όμως ότι στο Βατοπαίδι ανεφάνη νέος άγιος, θα επιθυμουν να μάθουν, το πώς και πότε και ποιός ήταν. Για τους λόγους αυτούς συντάξαμε την παρακάτω διήγηση, στην οποίαν εκθέτουμε όσα βρισκόμενοι παρόντες είδαμε, η οποία θα ωφελήσει τους μεταγενεστέρους, και όσους προτιμήσουν την μοναχική ζωή, αλλά και κάθε χριστιανό.
Είναι γνωστό, σε όλους τους χριστιανούς, και μάλιστα σε όσους εγκατέλειψαν τον κόσμον και προτίμησαν τη μοναχική ζωή και ασχολουνται με αυτήν με όλες τους τις δυνάμεις, πώς επιτυγχάνεται ο αγιασμός. Γιατί μάς διδάσκουν το δρόμο της σωτηρίας τα ιερά λόγια της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, αλλά και πλήθος από θεολογικά και Πατερικά συγγράμματα, βίοι Αγίων, Μαρτύρων και Οσίων μάς φανερώνουν τον τρόπο αποκτήσεως της αγιότητος. Νομίζω, λοιπόν, ότι είναι περιττό, να μιλάμε γι’ αυτά, σ’ αυτούς πού τα γνωρίζουν· το να διηγούμαστε όμως τα θαύματα του Θεου, και μάλιστα στις μέρες μας, είναι για όλους μας πολύ ωφέλιμο.
Η κοίμηση του Αγίου
Δεν φαίνεται να πέρασε πολύς καιρός από τη κοίμηση του αγίου μέχρι την εύρεση του λειψάνου του, αν υπολογίσει κανείς βλέποντας τα οστά πού βρίσκονταν γύρω και πάνω από το λείψανο του και πού δεν ήταν πολλά.
Το ότι δεν πέρασε πολύς καιρός αποδεικνύεται και από το ότι το λείψανο ήταν τοποθετημένο στο νεόκτιστο μέρος του κοιμητηρίου, το οποίο κατασκευάστηκε μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως.
Δεν πρέπει δε να πέρασαν περισσότερα από εκατό πενήντα χρόνια από την εποχή μας, από την κοίμηση του Αγίου, όπως μπορουμε να συμπεράνουμε από την κατασκευή και το ύφασμα του επενδύτη (πανοφοριου) του Αγίου.
Ας δουμε όμως τα γεγονότα της ευρέσεως του Αγίου λειψάνου και έτσι θα φανή νομίζω και ποιός ήταν ο Άγιος.
Εύρεση του λειψάνου του Αγίου Ευδοκίμου
Το 1840 επίτροπος της Μονής Βατοπαιδίου ήταν ο πανοσιότατος Αρχιμανδρίτης Φιλάρετος, ο οποίος καταγόταν από το χωριό «Τεσσαρακοντόνεω» δηλ. Σαράντα Εκκλησιές της επαρχίας Ορεστιάδος. Τον βοηθουσαν στη διοίκηση της Μονής ο Δικαίος Σεραφείμ και ο Γραμματέας Νικηφόρος.
Ο πανοσιότατος Αρχιμανδρίτης αείμνηστος Ιάκωβος, πρώην Σκευοφύλακας, βλέποντας ότι ο δυτικός τοίχος του κοιμητηρίου, πού βρίσκοταν κάτω από το νάρθηκα του νεωτέρου μέρους κοιμητηρίου υπέστη ρωγμή, κινούμενος από ευσεβή διάθεση, θέλησε να τον ξανακτίσει με δικά του έξοδα. Κάλεσε λοιπόν τεχνίτες για την κατασκευή της οικοδομής, και τοποθέτησε επιστάτη και υπεύθυνο, για την παρακολούθηση των εργασιών, το συγκάτοικό και συνώνυμό του Ιάκωβο.
Αφου γκρέμισαν την στέγη, πού ήταν πάνω από το νάρθηκα και το μέρος του νάρθηκα, πού στηριζόταν πάνω στον ετοιμόρροπο τοίχο, έπεσαν πολλά υλικά, χώμα και πέτρες, πάνω στα οστά, πού υπήρχαν μέσα στο σκοτεινό Κοιμητήριο, πού κτίστηκε μεταγενέστερα. Έπρεπε λοιπόν να αδειάσει ο χώρος του γκρεμισμένου και σκοτεινου Κοιμητηρίου και να μεταφερθουν έξω από αυτό τα ανακατεμένα με τα οστά υλικά. Μετά την ανοικοδόμηση θα τοποθετουνταν πάλι, αφου καθαρίζονταν, τα οστά.
Η μεταφορά των υλικών του γκρεμισμένου Νάρθηκα και ο διαχωρισμός τους από τα οστά γινόταν από τρεις εργάτες, οι οποίοι άρχισαν εργασίαν την Δευτέρα και συνέχισαν την Τρίτη. Την Τετάρτη, 1η Οκτωβρίου, δύο ώρες περίπου προ μεσημβρίας, μια ευωδία εφέρετο στον αέρα, πού έκαμε τους εργάτες να απορουν. Ο επόπτης των έργων Ιάκωβος είπε στους εργάτες να μεταφέρουν με προσοχή τα χώματα και τα άλλα σπασμένα οικοδομικά υλικά, γιατί η ευωδία, πού έβγαινε ήταν σημάδι αγιότητος, και μήπως εκεί βρισκόταν παραχωμένο κάποιο άγιο λείψανο. Πράγματι το λείψανο βρέθηκε μετά από λίγη ώρα κάνοντας περισσότερο αισθητή την ευωδία, η οποία γέμισε όλον το γύρω χώρο.
Συνεχίζεται…