Πρωτοπρεσβύτερος Αλέξανδρος Σμέμαν (†)


15.12.2017

Ο π. Αλέξανδρος Σμέμαν ανήκει στις μεγάλες μορφές της θεολογίας του 20ου αιώνα. Η συγγραφή ενός κειμένου για ένα μεγάλο θεολόγο δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για έναν από τους πιο δημοφιλείς συγγραφείς.Ο π. Α. Σμέμαν, Εσθονός στην καταγωγή, γεννήθηκε το 1921, όμως πέρασε στην πατρίδα του λίγα χρόνια της ζωής του. Ανήκει, όπως και άλλοι μεγάλοι της θεολογίας, στη λεγόμενη γενιά των Ρώσων θεολόγων της Διασποράς. Στη γενιά που δεν άντεξε το καθεστώς του κουμμουνισμού και έφυγε για τη Δύση. Στη γενιά αυτή που τόσα οφείλουμε οι σύγχρονοι Ορθόδοξοι. Ο Σμέμαν έζησε στα σημαντικότερα κέντρα του «Δυτικού κόσμου». Στο Παρίσι, όπου πέρασε τα νεανικά του χρόνια, σπούδασε και στη συνέχεια δίδαξε στο φημισμένο Ινστιτούτο του Αγ. Στεργίου (1946- 1951). Στη συνέχεια, και ενώ είχε ήδη χειροτονηθεί ιερέας (1946) πήγαινε στη Ν. Υόρκη όπου δίδαξε στο άλλο γνωστό Ινστιτούτο του Αγ. Βλαδίμηρου. Στην Αμερική θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του ως το 1983 όταν ο καρκίνος ύστερα από πολυετή ταλαιπωρία θα τον καταβάλει. Ο Σμέμαν είχε από την πατρίδα του τη ρωσική ορθόδοξη παράδοση, αλώβητη ακόμα από την «δυτικοποιημένη και ακαδημαϊκή Θεολογία», (σύμφωνα με έκφρασή του). Βλέπει όμως στη διασπορά τις αλλοιώσεις και τις παρεκκλίσεις της Θεολογίας και τις θεραπεύει. Αυτή είναι και η ουσιαστικότερη συμβολή του, η επανεύρεση του αληθινού νοήματος και περιεχομένου της Ορθόδοξης Θεολογίας. Η απαλλαγή της από ξένα στοιχεία και η επανασύνδεσή της με τη λειτουργική πράξη και εμπειρία.