Εισαγωγή στα Αρχεία της Μονής

Στο Βατοπαίδι φυλάσσεται ένα από τα μεγαλύτερα μοναστηριακά αρχεία της ορθοδόξου  Ανατολής, το οποίο αποτελεί πολύτιμη πηγή για την ιστορία της Μονής, του  Ελληνισμού, αλλά και των άλλων βαλκανικών εθνοτήτων. Το μεγαλύτερο μέρος του αρχειακού υλικού συγκροτεί το ελληνικό αρχείο.  Ωστόσο η επέκταση των δραστηριοτήτων της Μονής και η αίγλη της στις παραδουνάβιες ηγεμονίες και στις σλαβόφωνες περιοχές είχαν ως αποτέλεσμα τον σχηματισμό και ενός ογκώδους ρουμανικού και σλαβικού αρχείου, ενώ εξ ίσου μεγάλο είναι και το οθωμανικό αρχείο.