Εικόνα των Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, πρώτο μισό 19ου αι.


07.05.2011

Στην εικόνα (32Χ22,5 εκ.) απεικονίζεται με ιδιαίτερα αφηγηματικό τρόπο και σύμφωνα με το Συναξάριο ο κύκλος του μαρτυρίου των Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. Στο κέντρο της πολυπρόσωπης συνθέσεως εμφανίζονται οι μάρτυρες μέσα στην μικρασιατική λίμνη της Σεβάστειας, καταδικασμένοι για την πίστη τους στο Χριστό να περάσουν μία ολόκληρη νύχτα στα παγωμένα νερά της. Σε πρώτο επίπεδο βρίσκεται ένας μάρτυρας που λιγοψύχησε και προσπάθησε να μπεί σε ζεστό λουτρό, την πύλη του οποίου φρουρούσε πάνοπλος στρατιώτης. Στο βάθος και σε χαμηλό λοφώδες τοπίο παριστάνεται η πόλη της Σεβάστειας, δίπλα σε ποταμό που εκβάλλει στη λίμνη. Στα δεξιά τρεις στρατιώτες αποτελειώνουν με τσεκούρια τους μάρτυρες που ήταν ακόμη ζωντανοί. Πιο πάνω μία μητέρα μεταφέρει στους ώμους της τον νεκρό γιό της, τον Μελίτωνα, ενώ μία άμαξα κουβαλάει τους νεκρούς προκειμένου να αποτεφρωθούν στην πυρά στα δεξιά της συνθέσεως. Στο ανώτερο τμήμα της παραστάσεως βρίσκονται τα διαδήματα με τα οποία ο Χριστός, που εμφανίζεται στηθαίος μέσα σε νεφελώματα, θα στέψει τους Σαράντα Μάρτυρες ανταμείβοντάς τους για την πίστη τους προς αυτόν. Η παράσταση χρονολογείται στο πρώτο μισό του 19ου αι. Ως προς την εικονογραφία και κυρίως την απόδοση του τοπίου και του αρχιτεκτονικού βάθους είναι σαφώς επηρεασμένη από φορητές εικόνες και χαλκογραφίες του προηγούμενου αιώνα, οι οποίες αποτέλεσαν φορείς επιδράσεων της δυτικής τέχνης στη ζωγραφική της ορθοδόξου Ανατολής.

Εικόνα των Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, πρώτο μισό 19ου αι.